Jaskinia Raptawicka

Do Jaskini Raptawickiej dotrzemy z Kir drogą w górę Doliny Kościeliskiej do Polany Pisanej, stąd czarnym szlakiem w prawo i pod górę (podejście zajmuje około kwadransa, powrót tyle samo czasu). Do otworu jaskini prowadzi eksponowana ścieżka w Raptawickiej Turni, daleko w dole widoczna jest droga prowadząca dnem doliny. Zwiedzanie Jaskini Raptawickiej można połączyć z wizytą w Jaskini Mylnej, przez którą można zejść z powrotem do dna Doliny Kościeliskiej. Podejście do otworu wejściowego Jaskini Mylnej czerwonym szlakiem.

Uwaga! Zimą jest ślisko (strome odcinki szlaku zabezpieczone są łańcuchami).

Trasa prowadząca do Jaskini Raptawickiej z parkingu u wylotu Doliny Kościeliskiej w Kirach

Podobnie jak pozostałe Jaskinie Pawlikowskiego (Mylna i Obłazkowa), także ta znana była od dawna góralom, a chętnie odwiedzana przez turystów od roku 1886, gdy wytyczono ścieżkę do sąsiedniej Jaskini Mylnej. Po raz pierwszy opisał ją Jan Gwalbert Pawlikowski w 1887 r.

W 1928 r. mieszkaniec Zakopanego, doznawszy zawodu miłosnego, postanowił popełnić samobójstwo. Na miejsce rozstania się ze światem doczesnym wybrał Jaskinię Raptawicką. Zszedł do środka, by umrzeć śmiercią głodową. Głód jednak wygrał z rozpaczą i niedoszły samobójca zrezygnował z powziętego zamiaru.

Jaskinia Raptawicka jest najwyżej położoną z Jaskiń Pawlikowskiego. Genezę jaskini omawia jej badacz Stefan Zwoliński: ?[...] wykształciła się w postaci obszernej komory, powstałej na skrzyżowaniu kilku potężnych pęknięć tektonicznych, w przeciwieństwie do dwóch niżej położonych jaskiń: Mylnej i Obłazkowej, które mają na ogół charakter korytarzowy. [...] Poza kierunkiem przebiegu pierwotnych szczelin, na linii których wytworzył się piętrowy układ przepływów potoku, mamy jeszcze inne dowody jego działalności w tworzeniu się [...] jaskiń. Jednym z nich jest ławica otoczaków kwarcytowych i granitowych, znaleziona przeze mnie w bocznym zagłębieniu korytarza [...]. Skały te występują dopiero w górnych piętrach Doliny Kościeliskiej, obecność więc ich w jaskini jest niezaprzeczalnie dowodem, że niesione zostały tutaj przez potok płynący niegdyś przez jaskinię" (Stefan Zwoliński, ?W podziemiach tatrzańskich", Warszawa 1987).

Obserwacje cyrkulacji oraz rozkładu temperatury powietrza w Jaskini Raptawickiej pozwalają przypuszczać, że jest ona częścią skomplikowanego systemu Jaskini Mylnej.

Z otworu głównego o średnicy 3 m schodzi się po drabince 4 m w dół do obszernej komory o wymiarach 10 na 40 m i wysokości 10 m. Na prawo odgałęzia się ślepy korytarz o długości 30 m. W lewo opada drugi korytarz o długości 20 m, z którego można się przecisnąć przez wąską szczelinę do równoległego szczelinowatego korytarzyka. Właściwa trasa prowadzi z sali wstępnej na wprost. Z kolejnej sali odchodzą w lewo dwa korytarze. Dalej trzeba pokonać przełaz rozkuty w 1925 r. przez Stefana Zwolińskiego. Za przełazem znajduje się dość duży korytarz, na którego końcu jest kapliczka.

Wielkie wanty zalegające na dnie jaskini świadczą o jej zawaliskowym charakterze - odłupane przez zamarzającą w szczelinach wodę wielkie kawały wapieni odpadają od stropu i ścian.

Jaskinię zamieszkiwały zwierzęta plejstoceńskie, których kości odnaleziono w namulisku. Współcześnie zimują w niej nietoperze - gacek wielkouchy i mroczek pozłocisty.

Mroczek pozłocisty jest gatunkiem zimnolubnym spotykanym w Tatrach, ale także w puszczach Białowieskiej i Kurpiowskiej oraz na Mazurach i w Bieszczadach. Jego nazwa nawiązuje do brązowo-złocistego umaszczenia futra. Mroczki należą do najsłabiej poznanych gatunków nietoperzy.