Kasprowy Wierch (1987 m n.p.m.)
Kasprowy Wierch (1987 m n.p.m.) to jedna z najbardziej rozpoznawalnych gór w Tatrach, na granicy Tatr Wysokich i Zachodnich, która oferuje niezapomniane krajobrazy. Ze szczytu roztacza się wspaniała panorama na łagodniejsze wzniesienia Czerwonych Wierchów, Giewont oraz na znacznie ostrzejsze szczyty Tatr Wysokich (m.in. Świnicę i Orlą Perć). Z Kasprowego Wierchu (słow. Kasprov vrch; dawniej Kasprowa Czuba, Stawiańska Czuba, Goryczkowiańska Czuba) można podziwiać również słowacką część gór, a nawet zejść w Tichą Dolinę (Cichą Liptowską). Krzyżuje się tu wiele turystycznych szlaków pieszych, które prowadzą ku dolinom lub na okoliczne szczyty. Turyści mogą zjeść coś dobrego w restauracji i podziwiać miejscowe obserwatorium meteorologiczne.
Kasprowy Wierch położony jest w grani głównej Tatr i znajduje się zarazem na granicy polsko-słowackiej. Szczyt góruje nad trzema dolinami walnymi: Doliną Bystrej i Doliną Suchej Wody Gąsienicowej po stronie polskiej oraz Doliną Cichą po stronie słowackiej. Jest zwornikiem dla 4 grani:
- grań południowo-wschodnia. Jest to odcinek grani głównej. Sąsiednim w niej szczytem jest Beskid (2012 m), oddzielony Suchą Przełęczą (1950 m),
- grań zachodnia, odcinek grani głównej. Sąsiednim szczytem jest Pośredni Goryczkowy Wierch (1874 m), oddzielony Przełęczą nad Zakosy (1816 m).
- grań północna biegnąca poprzez Suchą Czubę i Myślenickie Turnie. Oddziela ona dwie odnogi Doliny Bystrej: Dolinę Goryczkową i Dolinę Kasprową,
- długa północno-wschodnia grań Kasprowego Wierchu biegnąca poprzez Uhrocie Kasprowe, Kopę Magury i Królowy Grzbiet. Grań ta oddziela Dolinę Suchej Wody od Doliny Bystrej i dolinek reglowych.
Nazwa Kasprowy Wierch pochodzi od leżącej u podnóży szczytu Hali Kasprowej, a ta z kolei według podań ludowych od imienia lub przezwiska jej właściciela – górala Kaspra. Zbudowany jest ze skał krystalicznych (granodioryty i pegmatyty), mimo położenia w młodszej części Tatr zbudowanej ze skał osadowych. Należy bowiem do tzw. wyspy krystalicznej Goryczkowej.
Strome stoki (niemal ściany) opadają tylko do Doliny Kasprowej. Znajduje się w nich kilka żlebów, z których najbardziej znany jest Żleb pod Palcem. Ze wszystkich pozostałych stron szczyt Kasprowego Wierchu dostępny jest bez problemu.
Tuż poniżej wydłużonego wierzchołka Kasprowego Wierchu, na wysokości 1959 m n.p.m. stoi budynek, w którym znajdują się bar, restauracja, kiosk, poczekalnia dla czekających na zjazd koleją, przechowalnia nart, WC oraz zimowa stacja TOPR. Od budynku do Suchej Przełęczy prowadzi brukowany kamieniem spacerowy chodnik o długości ok. 200 m.
W rejonie szczytu botanicy znaleźli stanowiska kilku bardzo rzadkich roślin, które w Polsce występują tylko w Tatrach i to w niewielu tylko miejscach: mietlicy alpejskiej, przymiotna węgierskiego, situ trójłuskowego i wiechliny tatrzańskiej.
Źródło: wikipedia.pl / zakopane.pl
Szczyt zwiedzany turystycznie był od dawna. Już ok. 1850 r. istniały wydeptane ścieżki z Doliny Gąsienicowej i z Goryczkowej Przełęczy nad Zakosy. Pierwsze odnotowane zimowe wejścia turystyczne: Klemens Bachleda i Karol Potkański ok. 1890. Od około 1910 r. Kasprowy Wierch stał się popularny wśród narciarzy. Obecnie jest najczęściej odwiedzanym szczytem Tatr – w sezonie do 4000 osób dziennie.
Na zboczach Kasprowego Wierchu zbudowano także dwie koleje krzesełkowe i poprowadzono parę narciarskich tras zjazdowych: Trasę Goryczkową i Trasę Gąsienicową. 4 października 1936 na Kasprowym Wierchu miał miejsce pożar, który zniszczył baraki wraz z prowizoryczną stacją meteorologiczną. W roku 1938 zbudowano Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne Kasprowy Wierch. Projektantami byli Aleksander Kodelski i Anna Kodelska. Od 1945 r. jest to najwyżej położony budynek w Polsce, obecnie Obserwatorium Meteorologiczne IMGW, w którym działa także Laboratorium Pomiaru Gazów Cieplarnianych KASLAB. W dwudziestoleciu międzywojennym najwyżej położonym budynkiem było obserwatorium astronomiczne Biały Słoń na Popie Iwanie w Czarnohorze.
W 1967 roku na Kasprowym Wierchu zainstalowano przemiennik nadający Program 1 Telewizji Polskiej. Działał on do 1995 roku, zaś od września 1994 roku lokalizacja na górze znajduje się w koncesji lokalnego Radia Alex.
Kroniki Polskich Kolei Linowych odnotowują wizyty prezydentów: Ignacego Mościckiego (1936 r.), Lecha Wałęsy (1992 r.), Aleksandra Kwaśniewskiego (1996 r.), Bronisława Komorowskiego (2015 r.) oraz byłego prezydenta na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego (kilka razy, ostatni raz w 2003 r.). 6 czerwca 1997 r. Kasprowy Wierch odwiedził papież Jan Paweł II; jego wizytę upamiętnia tablica na górnej stacji kolei linowej. 18 stycznia 2008 r. prezydent Lech Kaczyński oficjalnie otworzył nową kolej linową po jej gruntownej przebudowie i zwiększeniu przepustowości.
Dawniej istniało przejście graniczne Kasprowy Wierch.
4 października 2018 r. w sali restauracji na górnej stacji kolei linowej Krakowski Teatr Komedia wystawił sztukę pt. Pan Tadeusz z M3, inspirowaną znanym poematem A. Mickiewicza. Wydarzenie miało miejsce w ramach ogólnopolskiego programu teatralnego „100 Lat Radości z Niepodległości”, a samo przedstawienie stało się pierwszym spektaklem teatralnym, odegranym na Kasprowym Wierchu – i zapewne najwyżej dotychczas wystawioną sztuką w Polsce.
Źródło: wikipedia.pl
W rejonie Kasprowego Wierchu i Suchej Przełęczy spotyka się kilka szlaków turystycznych:
- szlak turystyczny zielony – przez Myślenickie Turnie i Bystrą Polankę do Kuźnic. Czas przejścia: 2:15 h, ↑ 3 h
- szlak turystyczny żółty – ze schroniska „Murowaniec” w Dolinie Gąsienicowej przez Gienkowe Mury na Suchą Przełęcz. Czas przejścia z Murowańca na Kasprowy Wierch: 1:25 h, ↓ 1:05 h
Szlak żółty – z Doliny Cichej Liptowskiej, przebiegającej po południowej, słowackiej stronie Tatr, na Suchą Przełęcz opodal wierzchołka Kasprowego Wierchu. Czas przejścia z Kasprowego Wierchu do czerwonego szlaku w Dolinie Cichej: 1:40 h, ↑ 2:20 h - szlak turystyczny czerwony – z Doliny Kościeliskiej przez Czerwone Wierchy i dalej główną granią Tatr przez Kasprowy Wierch, Liliowe i Świnicką Przełęcz na szczyt Świnicy i dalej w kierunku Orlej Perci.
- Czas przejścia z Kopy Kondrackiej na Kasprowy Wierch: 1:55 h, z powrotem 1:40 h
- Czas przejścia z Kasprowego Wierchu na Świnicę: 1:40 h, ↓ 1:20.
Źródło: wikipedia.pl
Inne obiekty znajdujące się w:
Tatry Zachodnie
- Błyszcz (2159 m n.p.m.)
- Bobrowiec (1665 m n.p.m.)
- Ciemniak (2096 m n.p.m.)
- Czerwone Wierchy
- Czubik (1845 m n.p.m.)
- Dolina Bystrej
- Dolina Chochołowska
- Dolina Gąsienicowa
- Dolina Goryczkowa
- Dolina Kondratowa
- Dolina Kościeliska
- Dolina Małego Szerokiego
- Dolina Małej Łąki
- Dolina Suchej Wody
- Giewont (1895 m n.p.m.)
- Grześ (1653 m n.p.m.)
- Jarząbczy Wierch (2137 m n.p.m.)
- Jaskinia Mylna
- Jaskinia Obłazkowa
- Jaskinia Raptawicka
- Jaskinia Smocza Jama w Wąwozie Kraków
- Jaskinia Wielka Śnieżna
- Jaskinie Pawlikowskiego
- Kalacka Kopa (1592 m n.p.m.)
- Kasprowy Wierch (1987 m n.p.m.)
- Kominiarski Wierch (1829 m n.p.m.)
- Kończysty Wierch (2002 m n.p.m.)
- Kondracka Przełęcz
- Kopa Kondracka (2005 m n.p.m.)
- Kopa Prawdy (2027 m n.p.m.)
- Krzesanica (2122 m n.p.m.)
- Łopata (1957 m n.p.m.)
- Małołączniak (2096 m n.p.m.)
- Myślenickie Turnie (1354 m n.p.m.)
- Ornak (1854 m n.p.m.)
- Rakoń (1879 m n.p.m.)
- Sarnia Skała (1378 m n.p.m.)
- Schronisko PTTK "Murowaniec" na Hali Gąsienicowej
- Schronisko PTTK na Hali Kondratowej
- Schronisko PTTK na Hali Ornak
- Schronisko PTTK na Polanie Chochołowskiej
- Siwy Zwornik (1965 m n.p.m.)
- Smreczyński Staw
- Starorobociański Wierch (2176 m n.p.m.)
- Tatrzański Park Narodowy
- Trzydniowiański Wierch (1758 m n.p.m.)
- Twarda Kopa (2026 m n.p.m.)
- Wąwóz Kraków
- Wołowiec (2063 m n.p.m.)