Pozycja "Węgierska Górka" - Fort "Włóczęga"

Jednokondygnacyjny schron bojowy „Włóczęga” dla armaty ppanc. i broni maszynowej o odporności D. Wybudowany na wschodnich zboczach góry Glinne, na lewym brzegu rzeki Soły (868 m n.p.m.), około 100 metrów na południe od „Waligóry”. Przed wybuchem wojny systemem okopów został połączony z tradytorem.

Wnętrze schronu składało się z dwóch izb bojowych (armaty ppanc. i ckm), szybu kopuły pancernej, wewnętrznej śluzy powietrznej łączącej część bojową z częścią socjalną, izby dowódcy, dwóch izb załogi, ubikacji, śluzy i załamanego przedsionka wejściowego. Część techniczna schronu składała się pomieszczenia akumulatorni z wyjściem awaryjnym, izby filtra przeciw kurzowego i maszynowni. Załogę schronu stanowił 1 oficer, 3 podoficerów i 13 szeregowych.

Przebieg walk
Walka trwała przez cała noc z 2 na 3 września. Do załogi nie dotarł rozkaz o wycofaniu się, stąd stawiała mężny opór aż do wyczerpania zapasów amunicji. Kres obrony nastąpił 3 września w godzinach rannych po wyczerpaniu wszystkich możliwości i środków obrony. Kapitulacja nastąpiła o godz. 8:30 rano, 3 września. Upadek „Włóczęgi” przypieczętował los załogi „Wędrowca”, gdyż powstały na przedpolu martwe pola, nie ostrzeliwane ze schronu kpt. T. Semika. W trakcie walk „Włóczęga” był zalany wodą gruntową. Nie dość, że załoga musiała walczyć przy słabym świetle lamp, latarek, a później w ciemnościach to jeszcze brodząc w wodzie. W trakcie bohaterskiej obrony zdarzył się też niemiły wypadek: żołnierz KOP Edmund Staruch w trakcie obrony namawiał kolegów do poddania się, chwaląc ustrój III Rzeszy i bezsensowność umierania za II Rzeczpospolitą. Skarcony przez dowódcę ppor. Małkowskiego został zamknięty w jednym z pomieszczeń pod strażą kpr. Wiśniewskiego. Po poddaniu ostrogu, kiedy załoga opuszczała schron Edmund Staruch zastrzelił z karabinu na oczach towarzyszy kpr. Wiśniewskiego.

W czasie walk obiekt został lekko uszkodzony, został zniszczony w czasie kręcenia przez Niemców filmu propagandowego, kiedy to ściana ze strzelnicami została silnie ostrzelana. Po zrealizowaniu zdjęć, zdemontowano całe uzbrojenie i wyposażenie schronu. W latach 50. obiekt został scedowany obecnemu właścicielowi jako rekompensata i pod koniec lat 70. wybudowano na nim dom.

Załoga

• dowódca: ppor. Marian Małkowski
• zastępca dowódcy: kpr. Franciszek Tomaszek
• kpr. Bolesław Wiśniewski, kpr. Jan Siwy, st. strz. Jan Sprycha, strz. Kliszcz Wacław, strz. Bolesław Zieliński, strz. Antoni Michalski, strz. Jan Tlałka, strz. Jan Ścirka,
• strz. Alojzy Nosalik, strz. Jan Włodarczyk, strz. Edmund Staruch (żołnierz KOP, zabójca kpr. B. Wiśniewskiego); nazwisk pozostałych 4 strzelców nie ustalono.

Uzbrojenie

• 1 działko przeciwpancerne 37mm, Bofors wz.38
• kopuła pancerna: nie zamontowano
• 2 x ckm wz.30
• 1 rkm wz.28
• reflektor: nie zamontowano
• 2 x wyrzutnie rakiet oświetlających
• 1 zrzutnia granatów
• 2 x stanowiska do łączności optycznej

Znajdując się w centrum Węgierskiej Górki kierujemy się ul. Zieloną w kierunku Zwardonia. Po pokonaniu mostu na rzece Żabnica, skręcamy w prawo ul. Kazimierza Czarkowskiego i po przejściu przez Sołę skręcamy w prawo ul. Trakt Cesarski. Idziemy Traktem Cesarskim około 400 m, po czym skręcamy w lewo pod górę (czerwony szlak). Po przejściu około 300 m z lewej strony znajdziemy fort "Waligóra". Idąc w dół od fortu Waligóra (około 300 m) odnajdziemy duży, biały dom jednorodzinny z czerwonym dachem. Dom ten został postawiony na forcie "Włóczęga". Widoczne są fundamenty domu, które w rzeczywistości są fortem "Włóczęga".

Fort ten znajduje się na prywatnej posesji i jego zwiedzanie jest właściwie niemożliwe.

Źródło: wikipedia.pl