Pozycja "Węgierska Górka" - Fort "Waligóra"
A/881/2021
Duży jednokondygnacyjny tradytor artyleryjski (czyli schron o uzbrojeniu artyleryjskim) o odporności C, służący do ostrzeliwania podejść pod punkt oporu. Załogę schronu stanowił 1 oficer, 3 podoficerów i 17 szeregowych.
W czasie okupacji, jak i po wojnie schron nie był wykorzystywany. W latach 60. służył wojsku polskiemu w czasie dorocznych manewrów jako punkt dowodzenia. Istnieje projekt stworzenia w nim drugiej części muzeum poświęconemu bitwie. Jednakże z uwagi na skromne środki, a także trudności w adaptacji (częściowo zalany wodą, brak instalacji elektrycznej) mamy okazję swobodnie go zwiedzać.
Przebieg walk
Załoga późnym wieczorem 2 września wycofała się wraz z żołnierzami Batalionu KOP „Berezwecz” do Oczkowa. W czasie walk, w wyniku ostrzału artyleryjskiego został lekko uszkodzony. Jesienią 1939 w czasie kręcenia przez Niemców filmu propagandowego został ostrzelany z małej odległości z armaty. Po zakończeniu walk Niemcy zdemontowali całe wyposażenie, drzwi gazoszczelne i pancerne.
Załoga
- dowódca tradytora: por. Leopold Galocz
- zastępca dowódcy tradytora: plut. Paweł Tatur
- nazwisk pozostałych członków załogi schronu nie ustalono
Uzbrojenie
- 2 x armaty polowe 75mm/76,2mm
- kopuła pancerna: nie zamontowano
- 1 ckm wz.30
- 1 rkm wz.28
- 3 x wyrzutnie rakiet oświetlających
- 2 x stanowiska do łączności optycznej
Znajdując się w centrum Węgierskiej Górki kierujemy się ulicą Zieloną w kierunku Zwardonia. Po pokonaniu mostu na rzece Żabnica skręcamy w prawo ul. Kazimierza Czarkowskiego i po przejściu przez Sołę skręcamy w prawo ul. Trakt Cesarski. Idziemy Traktem Cesarskim około 400 m po czym skręcamy w lewo pod górę podążając czerwonym szlakiem. Po przejściu około 300 m z lewej strony znajdziemy fort "Waligóra".
Źródło: wikipedia.pl
30 sierpnia 1939 roku przyjechał do Węgierskiej Górki por. art. Leopold Galocz z przydziałem do 151 Kompaniii Fortecznej, której dowódcą jest kpt. T. Semik. Porucznik Galocz przydzielony zostaje do fortu "Waligóra" jako jego dowódca z poleceniem zapoznania się z planem ognia i organizacją obrony.
W nocy z 31 sierpnia na 1 września 1939 roku do fortu "Waligóra" wciągnięte zostają z ogromnym trudem (przy użyciu koni i lin) dwa działa 76,2 mm wz. 02. Jedna armata została wprowadzona do fortu a druga na stanowisko polowe w pobliżu tradytora. Tej nocy dostarczono pociągami również amunicję, którą z pomocą miejscowej ludności dostarczono na stanowiska bojowe.
Na stropie fortu w miejscu niezamontowanej kopuły pancernej ułożono worki z piaskiem, a także rozebrano część ogrodzenia otaczającego plac budowy.
2 września 1939 roku tradytor "Waligóra" wspiera swym ogniem działania batalionu KOP "Berezwecz". Fort dostał się pod ostrzał niemieckiej artylerii w wyniku czego ranni zostali kpr. pchor. J. Kuna oraz dowódca por. art. Leopold Galocz.
Około 21.30 załoga dowódca por. art. Leopold Galocz wykonuje rozkaz gen. Kustronia i niszczy działa i wycofuje się wraz z batalionem KOP "Berezwecz" opuszczając Węgierską Górkę.
Załoga walczy dalej w 21 Dywizji Górskiej w 7 batalionie 21 pułku artylerii lekkiej. 22 września 1939 roku załoga wraz z dowódcą dostają się do niewoli. Por. art. L. Galocz spędza niewolę w oflagu II C Woldenberg. Po wojnie pełni odpowiedzialne funkcje w Wojsku Polskim i awansuje do stopnia pułkownika. Pełnił później funkcję Komendanta Wyższej Szkoły Oficerskiej Artylerii Przeciwlotniczej w Koszalinie. Zmarł 2 sierpnia 1975 roku.
Załoga fortu ustalona do tej pory: plut. Tatur PAweł, kpr. pdch. Kuna Józef, szer. Wieczorek Gerhard.
Źródło: Suchanek S., "Forty Węgierskiej Górki", Węgierska Górka 2009
Godziny otwarcia w sezonie letnim 2019 r.:
- sobota: 10:00 - 15:00
- niedziela: 10:00 - 15:00
- w tygodniu po uzgodnieniu telefonicznym 725 439 421.
Inne obiekty znajdujące się w:
Beskid Śląski
- Amfiteatr Skalite w Szczyrku
- Barania Góra (1215 m n.p.m.)
- Baseny w Hotelu Kotarz w Brennej
- Beskid (825 m n.p.m.)
- Beskidzki Dom Zielin „Przytulia” w Brennej
- Bike Park Skolnity w Wiśle
- Błatnia (917 m n. p. m.)
- Borowina (718 m n.p.m.)
- Bulwary nad Żylicą w Szczyrku
- Bulwary wiślane w Ustroniu
- Centralny Ośrodek Sportu w Szczyrku
- Chata Grabowa w Brennej
- Chatka AKT na Pietraszonce w Istebnej
- Chlebowa Chata w Górkach Małych
- Cieślar (920 m n.p.m.)
- Czupel (882 m n.p.m.)
- Dawne schronisko PTTK na Równicy
- Dawny Dom Wycieczkowy PTTK "Nad Zaporą" w Wiśle-Czarnem
- Dolina Białej Wisełki
- Dolina Czarnej Wisełki
- Dolina potoku Jasionka
- Dolina Szerokiego Potoku w Jaworzu
- Dolina Wapienicy
- Dorkowa Skała
- Drewniana kaplica Konarzewskich na Buczniku w Istebnej
- Drewniana kaplica św. Jadwigi Śląskiej na Zadnim Groniu (Wisła)
- Drewniany kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Istebnej
- Drewniany kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Szczyrku
- Drewniany kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Wiśle
- Dworek myśliwski "Konczakówka" w Brennej
- Dziki Wodospad w Brennej Hołcynie
- Enklawa Budownictwa Drewnianego w Wiśle
- Gawlasi (1077 m n.p.m.)
- Góra Matyska (609 m n.p.m.)
- Góra Tuł (621 m n.p.m.)
- Górski Park Równica w Ustroniu
- Jaskinia Lodowa w Szczyrku
- Jaskinia Malinowska
- Jaskinia w Trzech Kopcach
- Jezioro Czerniańskie
- Karczma "Soszów" w Wiśle
- Kaskady Rodła w Wiśle
- Kiczory (990 m n.p.m.)
- Klimczok (1117 m. n.p.m.)
- Kobyla (802 m n.p.m.)
- Kolej krzesełkowa "Skrzyczne I Szczyrk-Jaworzyna" - stacja dolna
- Kolej krzesełkowa "Skrzyczne I Szczyrk-Jaworzyna" - stacja górna
- Kolej krzesełkowa "Skrzyczne II Jaworzyna-Skrzyczne" - stacja dolna
- Kolej krzesełkowa "Skrzyczne II Jaworzyna-Skrzyczne" - stacja górna
- Kolej linowa "Czantoria" - stacja dolna
- Kolej linowa "Czantoria" - stacja górna
- Kolej Linowa "Szyndzielnia" - stacja dolna
- Kolej Linowa "Szyndzielnia" - stacja górna
- Kompleks Zagroń w Istebnej
- Kościół pw. św. Klemensa w Ustroniu
- Kotarz (974 m n.p.m.) w Beskidzie Śląskim
- Kozia Góra (683 m n.p.m.) w Beskidzie Śląskim
- Leśny Park Niespodzianek w Ustroniu
- Lipowski Groń (743 m n.p.m.)
- Magura (1109 m. n.p.m.) w Beskidzie Śląskim
- Malinów (1115 m n.p.m.)
- Malinowska Skała (1152 m n.p.m.)
- Mała Czantoria (864 m n.p.m.)
- Małe Skrzyczne (1211 m n.p.m.)
- Mini-wieża widokowa na Kubalonce
- Mini-wieża widokowa na Szarculi (pod Dorkową Skałą)
- Muzeum motocykli „Rdzawe diamenty” w Ustroniu
- Muzeum Ustrońskie w Ustroniu
- Ochorowiczówka - Muzeum Magicznego Realizmu
- Orłowa (813 m n. p. m.)
- Ośrodek narciarski "Czantoria" w Ustroniu
- Ośrodek narciarski "Nowa Osada" w Wiśle
- Ośrodek narciarski "Stożek" w Wiśle
- Ośrodek narciarski Szczyrk Mountain Resort - Czyrna
- Ośrodek narciarski Szczyrk Mountain Resort - Solisko
- Palenica (688 m n.p.m.) w Beskidzie Śląskim
- Palenica (672 m n.p.m.)
- Park Krajobrazowy Beskidu Śląskiego
- Park Turystyki w Brennej
- Park wodny "Baseny Wisła" w Wiśle
- Park wodny "Tropikana" w Wiśle
- Park Zdrojowy w Ustroniu
- Pijalnia Wód Mineralnych w Ustroniu
- Plac św. Jakuba
- Platforma widokowa na Skrzycznem
- Platforma widokowa przy Jeziorze Czerniańskim
- Potok Biała Wisełka
- Potok Czarna Wisełka
- Pozycja "Węgierska Górka" - Fort "Waligóra"
- Pozycja "Węgierska Górka" - Fort "Włóczęga"
- Promenada nadrzeczna w Wiśle
- Punkt widokowy "Cieńków" w Wiśle
- Rezerwat przyrody "Wisła" w Wiśle
- Rezerwat przyrody „Kuźnie”
- Rezerwat przyrody „Stok Szyndzielni”
- Rezerwat przyrody „Zadni Gaj” w Cisownicy
- Rezerwat przyrody Barania Góra
- Rezerwat przyrody Czantoria
- Rezerwat przyrody Jaworzyna
- Równiański Wierch (1161 m n.p.m.)
- Równica (885 m n.p.m.)
- Rynek w Ustroniu
- Rzeka Wisła w Ustroniu
- Schronisko "Soszów" w Wiśle
- Schronisko "Stefanka" na Koziej Górze
- Schronisko górskie „Dębowiec” w Bielsku-Białej
- Schronisko na "Stecówce" w Istebnej
- Schronisko PTTK Klimczok
- Schronisko PTTK na Błatniej
- Schronisko PTTK na Szyndzielni
- Schronisko PTTK Przysłop pod Baranią Górą
- Schronisko PTTK Skrzyczne
- Schronisko PTTK Stożek (957 m n.p.m.)
- Skocznia narciarska im. Adama Małysza w Wiśle Malince
- Skocznie narciarskie Wisła Centrum
- Skrzyczne (1257 m n.p.m.)
- Stacja narciarska "Cieńków" w Wiśle
- Stacja narciarska "Klepki" w Wiśle
- Stacja narciarska "Skolnity" w Wiśle
- Stacja narciarska "Soszów" w Wiśle
- Stacja narciarska "STOK" w Wiśle
- Stacja narciarska Beskid Sport Arena w Szczyrku
- Stacja Turystyczna "Światowid" w Wiśle
- Stara Karczma w Szczyrku
- Stara Karczma w Wiśle
- Stara zagroda "Chata Wuja Toma" w Szczyrku
- Stary Groń (798 m n.p.m.)
- Stołów (1035 m. n.p.m.)
- Stożek Mały (843 m n.p.m.)
- Stożek Wielki (979 m n.p.m.)
- Szarcula (803 m n.p.m.)
- Szyndzielnia (1028 m. n.p.m.)
- Taras widokowy Poniwiec
- Tor saneczkowy Czantoria
- Tor saneczkowy na Równicy w Ustroniu
- Trzy Kopce (1082 m n.p.m.)
- Trzy Kopce Wiślańskie (810 m n.p.m.)
- Układ urbanistyczny Wisły
- Uzdrowisko Ustroń
- Wiadukt kolejowy w Łabajowie (Wisła Głębce)
- Wielka Cisowa (878 m n.p.m.)
- Wielka Czantoria (995 m n.p.m.)
- Wierch Wisełka (1197 m n.p.m.)
- Wieża widokowa na Baraniej Górze
- Wieża widokowa na Starym Groniu
- Wieża widokowa na Szyndzielni
- Wodsopad na Wapienicy
- Wychodnia skalna na Malinowskiej Skale
- Wyciąg "Poniwiec Mała Czantoria" w Ustroniu
- Wysokie (756 m n.p.m.)
- Zameczek Prezydenta RP na Zadnim Groniu w Wiśle
- Zamek Dolny w Wiśle
- Zapora na Jeziorze Czerniańskim
- Zbiornik retencyjny "Gańczorka"
- Zbiornik Wapienica
- Zespół skoczni narciarskich "Skalite" w Szczyrku
- Zielony Kopiec (1152m n.p.m.)
- Źródełko w Podlesiu
- Źródła Białej Wisełki
- Źródła Czarnej Wisełki
- Źródło Karola w Ustroniu
- Źródło Malinki w Wiśle
- Źródło Olzy
- Źródło pod Szyndzielnią
- Źródło Żelaziste w Ustroniu
Inne obiekty znajdujące się w:
Pozycja "Węgierska Górka"
- Pozycja "Węgierska Górka" - Fort "Waligóra"
- Pozycja "Węgierska Górka" - Fort "Wąwóz"
- Pozycja "Węgierska Górka" - Fort "Wędrowiec"
- Pozycja "Węgierska Górka" - Fort "Włóczęga"
- Pozycja "Węgierska Górka" - Fort "Wyrwidąb"
