Kamienica "Niemczówka" w Chęcinach

Przykład kamienicy mieszczańskiej z pierwszej połowy XVII wieku; na tyle specyficznej i oryginalnej, że można mówi o typie „kamienicy chęcińskiej” ukształtowanej w XVII wieku. Niewątpliwie kamienica ta jest atrakcją miasta.

Zespół składa się z budynku głównego i otoczenia - podwórza. Budynek główny to parterowa kamienica, zabudowana w kształcie litery L, z elewacją frontową w pierzei ulicy. Jest ona podpiwniczona i obecnie z użytkowym poddaszem doświetlonym lukarnami. Poziom piwnic stanowią trzy zasklepione pomieszczenia z kamiennymi skromnymi portalami, dostęp do których prowadzi z sieni przejazdowej. Wejście główne z ulicy prowadzi do sklepionej sieni, w ścianach której znajdują się kamienne portale (m.in. z renesansowym kartuszem z datą pierwszej budowy) prowadzące do izb bocznych i do piwnicy. Dalej ku podwórzu znajduje się prawie kwadratowa sala („izba wielka”) ze starym sosrębem (z 1643 roku z nazwiskiem burmistrza) i oryginalnym, potrójnym oknem w ścianie południowej rozdzielonym filarami z nawiązującymi do toskańskich kolumnami. Poddasze mieszkalne powstało w XIX wieku z dostępem z klatki schodowej, umieszczonej w części południowej zachodniej kamienicy. Fasada frontowa jest czteroosiowa, na niskiej podmurówce, zwieńczona profilowanym gzymsem okapowym; wokół okien występują proste obramowania kamienne, a nad wrotami wejściowymi występuje współczesny kamienny kartusz. Znajdujące się w głębi podwórze, pierwotnie kończyło się na równoległej ulicy Jędrzejowskiej, na której funkcjonał warsztat rzemieślniczy. Obecnie jest znacznie zmniejszone, otoczone murem z siedziskami we wnękach i nakrytym dachówką, z dostępem do studni ocembrowanej kamieniem. Budynek murowany jest z miejscowego kamienia - łomu wapiennego z lokalnym użyciem cegły, w części pomieszczeń występują sklepienia, w części stropy płaskie; na drewnianej więźbie dachowej kryjącej poddasze występuje dach dwu i jednospadowy kryty gontem. Całość starannie odnowiona i dobrze utrzymana.

Dzięki dotacjom z Funduszy Unijnych udało się przeprowadzić remont generalny budynku, który pochłonął ponad 2,5 miliona złotych. W obiekcie znajduje się otwarte 26 października 2010 roku Centrum Informacji Turystycznej i Historycznej Gminy Chęciny. W "Niemczówce" odbywają się lekcje tematyczne, projekcje filmowe promujące Gminę i Miasto Chęciny, a także wystawy, koncerty. Kamienicę w ramach spotkań ze znanymi ludźmi odwiedzili m.in.: Artur Żmijewski, Piotr Polk, Magdalena Zawadzka, Tadeusz Chudecki i Krzysztof Globisz. W 2011 roku w jej wnętrzach kręcono odcinek pt. "Ogrodnik" serialu Ojciec Mateusz z Arturem Żmijewskim w roli głównej.

Od 2018 r. w  "Niemczówce" znajduje się również ciekawa wystawa. Przedstawia ona repliki uzbrojenia i ubioru, sięgające od XI do XVII wieku. Zwiedzający mogą zobaczyć m.in. wczesnopiastowskiego woja, średniowiecznego łucznika czy rycerza w pełnej zbroi z okresu bitwy pod Grunwaldem. Równie ciekawe są repliki uzbrojenia siedemnastowiecznych polskich kawalerzystów - pancernego i husarza! Poza militariami, w sieni przejazdowej, turysta obejrzeć może postaci kobiet i dzieci, wyposażonych w stroje z epoki. W niedługim czasie w Sali Mniejszej pojawi się także niezwykle ciekawa rekonstrukcja Zamku Królewskiego w Chęcinach, która przybliży obserwatorom czasy świetności tej wspaniałej twierdzy.

W zabytkowych podziemiach kamienicy "Niemczówka" zaaranżowana została wystawa reprodukcji zdjęć, z kręconego przez Jerzego Hoffmana w latach 60-tych XX w. filmu "Pan Wołodyjowski". Nie jest ona przypadkowa! Ekranizacji słynnego z Sienkiewiczowskiej Trylogii oblężenia Kamieńca Podolskiego dokonano właśnie w pobliżu średniowiecznego zamku chęcińskiego! Sala Wielka pełni także funkcję reprezentacyjnej sali ślubów cywilnych, gdzie Młode Pary w obliczu Urzędnika Stanu Cywilnego wypowiedzieć mogą słowa przysięgi małżeńskiej.

Źródło: zabytek.pl / cit.checiny.pl