Geopark Świętokrzyski

















Geopark Świętokrzyski to wyjątkowe miejsce na mapie Polski, które od kwietnia 2021 roku posiada prestiżowy status Światowego Geoparku UNESCO. Obejmujący obszar pięciu gmin (Kielce, Chęciny, Morawica, Nowiny i Piekoszów), Geopark Świętokrzyski to prawdziwa skarbnica dziedzictwa geologicznego, przyrodniczego i kulturowego. To idealne miejsce dla miłośników geoturystyki, historii i przyrody.
Unikatowe Dziedzictwo Geologiczne
Geopark Świętokrzyski to obszar o niezwykłej georóżnorodności. Znajdują się tu skały osadowe reprezentujące wszystkie systemy geologiczne – od kambru po czwartorzęd. To jedyne miejsce w Polsce, gdzie można zobaczyć tak różnorodne formacje skalne, w tym wapienie, dolomity i margle, które są pamiątką po płytkich morzach sprzed 360 milionów lat.
W Geoparku znajdują się liczne geostanowiska, takie jak:
- Kadzielnia – z unikatowymi jaskiniami i Podziemną Trasą Turystyczną.
- Jaskinia Raj – jedna z najpiękniejszych jaskiń w Polsce, słynąca z bogatej szaty naciekowej.
- Wietrznia – rezerwat przyrody nieożywionej z Centrum Geoedukacji.
- Góra Miedzianka i Góra Zelejowa – pozostałości po dawnym górnictwie kruszcowym.
Dziedzictwo Kulturowe i Historyczne
Geopark Świętokrzyski to nie tylko geologia, ale także bogactwo kulturowe i historyczne. Na jego terenie znajdują się zabytki architektury, takie jak:
- Zamek Królewski w Chęcinach – symbol regionu i jedna z najważniejszych atrakcji turystycznych.
- Karczówka – zabytkowy klasztor i punkt widokowy w Kielcach.
- Pałac Biskupów Krakowskich – perła architektury barokowej.
Dodatkowo, w Parku Etnograficznym w Tokarni oraz Ośrodku Tradycji Garncarskich w Chałupkach można poznać lokalne tradycje i rzemiosło.
Przyroda i Bioróżnorodność
Obszar Geoparku to także raj dla miłośników przyrody. Występuje tu ponad 1100 gatunków roślin naczyniowych, w tym wiele chronionych i rzadkich. Fauna obejmuje m.in. 35 gatunków ryb, 14 gatunków płazów, 6 gatunków gadów oraz 104 gatunki ptaków. Wśród ssaków można spotkać m.in. nietoperze, lisy i dziki.
Centrum Geoedukacji na Wietrzni
Jednym z najważniejszych miejsc w Geoparku jest Centrum Geoedukacji na Wietrzni. To nowoczesne centrum edukacyjne, gdzie poprzez interaktywne wystawy i zabawę można poznać geologiczną historię regionu. Atrakcje takie jak dewońska rafa, wielka ryba pancerna czy podróż w kapsule czasu zapewniają niezapomniane wrażenia.
Geoturystyka i Aktywny Wypoczynek
Geopark Świętokrzyski oferuje wiele możliwości aktywnego wypoczynku:
- Podniebna Trasa Widokowa Tyrolki na Kadzielni – ekscytująca przejażdżka z widokiem na panoramę Kielc.
- Szlaki turystyczne – zarówno piesze, jak i rowerowe, prowadzące przez najciekawsze miejsca Geoparku.
- Jaskinie – oprócz Jaskini Raj i Jaskini w Kadzielni, na terenie Geoparku znajduje się 25 innych jaskiń.
Status Światowego Geoparku UNESCO
W 2021 roku Geopark Świętokrzyski dołączył do elitarnego grona Światowych Geoparków UNESCO. To ogromne wyróżnienie, które potwierdza wyjątkowość tego obszaru. Geopark Świętokrzyski jest pierwszym geoparkiem w Polsce, który w całości znajduje się w granicach kraju.
Podsumowanie
Geopark Świętokrzyski to miejsce, gdzie historia Ziemi, przyroda i kultura splatają się w harmonijną całość. To idealne miejsce na rodzinne wycieczki, edukacyjne wyprawy oraz aktywny wypoczynek. Jeśli planujesz odwiedzić Góry Świętokrzyskie, Geopark Świętokrzyski to punkt, którego nie możesz pominąć!
- Adres: Obszar pięciu gmin: Kielce, Chęciny, Morawica, Nowiny, Piekoszów.
- Strona internetowa: Więcej informacji na stronie geopark.pl.
- Atrakcje w pobliżu: Zamek w Chęcinach, Jaskinia Raj, Centrum Geoedukacji, Kadzielnia.
- Odkryj Geopark Świętokrzyski – perłę Gór Świętokrzyskich i pierwszy Światowy Geopark UNESCO w Polsce!
Źródło: geonatura-kielce.pl / geopark.pl / swietokrzyskie.travel
Do obiektu przynależą:
- Góra Hałasa (393 m n.p.m)
- Grabina (308 m n.p.m.)
- Jaskinia Piekło pod Skibami
- Kamieniołom Dalnia
- Kamieniołom Stokówka
- Kamieniołom Szewce
- Ogród Botaniczny w Kielcach
- Rezerwat przyrody "Kadzielnia" w Kielcach
- Rezerwat przyrody Biesak-Białogon
- Rezerwat przyrody Chelosiowa Jama
- Rezerwat przyrody Góra Miedzianka
- Rezerwat przyrody Góra Rzepka
- Rezerwat przyrody Góra Zelejowa
- Rezerwat przyrody Karczówka
- Rezerwat przyrody Milechowy
- Rezerwat przyrody Moczydło
- Rezerwat przyrody Wietrznia
- Rezerwat Skalny (Rezerwat Ślichowice) im. Jana Czarnockiego
Inne obiekty znajdujące się w:
Góry Świętokrzyskie
- Bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kielcach
- Bazylika na Świętym Krzyżu
- Centrum Edukacyjne Szklany Dom w Ciekotach
- Centrum Geoedukacji w Kielcach
- Centrum Kulturowo–Archeologiczne w Nowej Słupi
- Centrum Nauki Leonardo Da Vinci w Podzamczu
- Centrum Neandertalczyka w Chęcinach
- Chęcińsko-Kielecki Park Krajobrazowy
- Dąb Bartek w Zagnańsku
- Dawny pałac biskupów i katedra w Kielcach
- Dawny zespól klasztorny klarysek w Chęcinach
- Dawny zespół klasztorny bernardynów w Kielcach
- Drewniany kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Radkowicach
- Dwór starostów chęcińskich w Podzamczu
- Dworek Laszczyków w Kielcach
- Dworek Stefana Żeromskiego w Ciekotach
- Dymarki Świętokrzyskie
- Geonatura Kielce
- Geopark Świętokrzyski
- Gołoborza na Łysej Górze
- Góra Chełmowa (351 m n.p.m.)
- Góra Chełmowa (399 m n.p.m.)
- Góra Ciosowa (365 m n.p.m.)
- Góra Grodowa (395 m n.p.m.)
- Góra Hałasa (393 m n.p.m)
- Góra Klonówka (473 m n.p.m.)
- Góra Miedzianka (354 m n.p.m.)
- Góra Telegraf (408 m n.p.m.)
- Góra Zamkowa (360 m n.p.m.)
- Góra Zelejowa (372 m n.p.m.)
- Harmonia - Świętokrzyska Zagroda Kultury w Bielinach
- Jaskinia Piekło pod Skibami
- Jaskinia Raj
- Jaskinie na Kadzielni
- Kamienica "Niemczówka" w Chęcinach
- Klasztor bernardynek w Świętej Katarzynie
- Klasztor Ojców Franciszkanów w Chęcinach
- Kościół pw. św. Bartłomieja Apostoła w Chęcinach
- Łysa Góra (594 m n.p.m.)
- Łysica - Skała Agaty (613,96 m n.p.m.)
- Łysica (613,31 m n.p.m.)
- Miejska Góra (426 m n.p.m.)
- Muzeum "Dawny Pałac Biskupów Krakowskich" w Kielcach
- Muzeum Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku
- Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego w Nowej Słupi
- Ogród Botaniczny w Kielcach
- Ogród Włoski w Kielcach
- Ogród Zoologiczny Leśne Zacisze
- Opactwo na Świętym Krzyżu
- Osada Średniowieczna w Hucie Szklanej
- Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach
- Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku
- Park Legend w Nowej Słupi
- Platforma widokowa na Górze Siniewskiej
- Platforma widokowa na Klonówce
- Platforma widokowa przy gołoborzu na Łysej Górze
- Pobenedyktyński zespół klasztorny oraz przedchrześcijańskie obwałowania kamienne na Łysej Górze
- Rezerwat przyrody "Kadzielnia" w Kielcach
- Rezerwat przyrody Barania Góra (Góry Świętokrzyskie)
- Rezerwat przyrody Biesak-Białogon
- Rezerwat przyrody Bukowa Góra
- Rezerwat przyrody Chelosiowa Jama
- Rezerwat przyrody Góra Miedzianka
- Rezerwat przyrody Góra Rzepka
- Rezerwat przyrody Góra Sieradowska
- Rezerwat przyrody Góra Żakowa
- Rezerwat przyrody Góra Zelejowa
- Rezerwat przyrody Jaskinia Raj
- Rezerwat przyrody Karczówka
- Rezerwat przyrody Kręgi Kamienne
- Rezerwat przyrody Milechowy
- Rezerwat przyrody Moczydło
- Rezerwat przyrody Wietrznia
- Rezerwat przyrody Wolica
- Rezerwat przyrody Wykus
- Rezerwat przyrody Zachełmie
- Rezerwat przyrody Zamczysko
- Rezerwat Skalny (Rezerwat Ślichowice) im. Jana Czarnockiego
- Ruiny Huty Józefa w Samsonowie
- Rynek Górny w Chęcinach
- Rynek w Rakowie
- Świętokrzyski Park Narodowy
- Szkolne schronisko młodzieżowe "Pod Pielgrzymem" w Nowej Słupi
- Szkolne Schronisko Młodzieżowe w Łagowie
- Taras widokowy na Karczówce w Kielcach
- Tarasy widokowe na Kadzielni
- Układ urbanistyczny Łagowa
- Wąwóz Dule w Łagowie
- Wieża klasztorna (widokowa) na Karczówce w Kielcach
- Wieża klasztorna (widokowa) na Świętym Krzyżu
- Wieża widokowa w Daleszycach
- Zabytkowy układ urbanistyczny Bodzentyna
- Zamek Krzyżtopór
- Zamek w Bodzentynie
- Zamek w Chęcinach
- Źródło św. Franciszka w Świętej Katarzynie