Kaplica św. Anny w Sosnówce
A/775/658/J z dnia 9 września 1980







Kaplica św. Anny na Grabowcu (niem. St. Anna Kapelle) – zabytkowa kaplica na Grabowcu w Sosnówce w powiecie jeleniogórskim, w województwie dolnośląskim. Wpisana do rejestru zabytków pod poz. A/775/658/J z dn. 9.09.1980 r.
Położenie
Kaplica pod wezwaniem św. Anny, znajduje się w południowo-zachodniej Polsce w Sudetach Zachodnich, w północno-wschodniej części Pogórza Karkonoskiego, na zachodnim stoku Grabowca, około 3,3 km na północny zachód od centrum miejscowości Karpacz.
Architektura
Budowla typu rotundowego zbudowana jest na planie elipsy o wymiarach 14x10 metrów, w stylu barokowym, murowana, posadowiona na kamiennym fundamencie grubość muru ok. 1,7 metra. Wnętrze sklepione spłaszczoną kopułą. Na zewnątrz rotunda zwieńczona jest sklepieniem kolebkowym o konstrukcji drewnianej z dachem pokrytym gontem. Okna owalne od dołu ścięte, wypełnione szkłem. Wyposażenie kaplicy stylowe z początków XVIII wieku zawiera ołtarz główny z obrazem przedstawiającym patronkę św. Annę z Jezusem, Marią i stojącym za nimi Józefem, ambonę i dwa ołtarze boczne oraz figura św. Wawrzyńca. Ołtarz stoi bezpośrednio nad źródłem, a lekko mineralizowana woda o słabej radoczynności (o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym i moczopędnym), odprowadzana jest na zewnątrz kapliczki kanałem. Obrazy do kaplicy malowano na miedzianej blasze ze względu na znajdujący się w źródlanej wodzie gaz szlachetny radon, który powodował zanikanie farb na płóciennych obrazach.
Źródło: wikipedia.pl
Pierwszą drewnianą kaplicę postawiono na początku XIII wieku przy źródle obok drogi prowadzącej od Pogańskiej Doliny do Dobrego Źródła zwanej Babią Ścieżką lub Ścieżką Czarownic w miejscu istnienia ośrodka prasłowiańskiego kultu pogańskiego, sięgającego czasów neolitu. Pierwsza wzmianka o kaplicy na Grabowcu została odnotowana w 1212 w kronice parafii Sobieszów. Kaplicą początkowo opiekowali się joannici, rycerze zakonnicy. Kaplicę utrzymywano dzięki funduszom księcia świdnicko-jaworskiego Bolka II. Średniowieczna budowla została zniszczona podczas wojen husyckich. Odbudowana w XV wieku przez Friedricha Liebenthala z Sosnówki, braci Melke oraz Konrada von Schaffgotscha z Podgórzyna, doznała ponownie zniszczeń w czasie wojny trzydziestoletniej. Obecna murowana kaplica pw. św. Anny, postawiona w stylu barokowym została ufundowana przez hrabiego Hansa Antona von Schaffgotsch z Cieplic. Budowę kaplicy rozpoczęto w 1718 a zakończono w 1719 roku. Projektantem i budowniczym był Casper Anton Joseph Jentsch (1699-1757). W 1812 do kaplicy sprowadzono z kaplicy św. Wawrzyńca na Śnieżce barokowy ołtarz z rzeźbą świętego Wawrzyńca oraz część wyposażenia. Po II wojnie światowej kaplica popadła w zapomnienie. Zaginął barokowy obraz z ołtarza głównego, namalowany na miedzianej blasze przez ucznia Michaela Leopolda Willmanna. Odnalazł się po wielu latach i powrócił na swoje miejsce w 2006. Okazało się, że w pierwszej połowie XX wieku, w celu konserwacji obraz zabrano do Torunia. Ogólny wygląd kaplicy św. Anny, od XVIII wieku przez ponad 350 lat nie uległ większym zmianom. Przy kaplicy rośnie najgrubszy w Karkonoszach jawor, o obwodzie pnia ok. 4,5 metra. Tutejsza gospoda słynęła z wybornych pstrągów, a jej specjalnością była pieczeń z zająca ze smażonymi rydzami i nalewką z derenia.
Ujęcie wody ze źródła posiada rzeźbiony wizerunek jelenia, pod którym znajduje się napis Der gute Born (Dobre Źródło), a po jego obydwu stronach widnieją napisy 1212 wurde diese heilkraftige Quelle erwahnt (w 1212 było wspomniane święte i lecznicze źródło) oraz 1920 neu gefasst durch Reichsgrafen Schaffgotsch (w 1920 odnowił je hrabia Schaffgotsch).
Źródło: wikipedia.pl
Inne obiekty znajdujące się w:
Karkonosze
- Babiniec (998 m n.p.m.)
- Borówczane Skały (1000–1060 m n.p.m.)
- Całoroczny tor saneczkowy "Alpine Coaster" w Karpaczu
- Dobre Źródło przy kaplicy św. Anny w Sosnówce
- Dolina Wilczego Potoku
- Droga Przyjaźni Polsko-Czeskiej w Karkonoszach
- Dziki Wodospad w Karpaczu
- Grabowiec (784 m n.p.m.)
- Kaplica św. Anny w Kowarach
- Kaplica św. Anny w Sosnówce
- Karkonoski Park Narodowy
- Karkonoskie Centrum Edukacji Ekologicznej KPN
- Kaskada Myi
- Kocioł Łomniczki
- Kocioł Małego Stawu
- Kocioł Wielkiego Stawu
- Kolej linowa "Karkonosz-Express" - stacja dolna
- Kolej linowa Szrenica I - stacja dolna
- Kolej linowa Szrenica I - stacja górna
- Kolej linowa Szrenica II - stacja dolna
- Kolej linowa Szrenica II - stacja górna
- Kompleks Narciarski Kopa w Karpaczu
- Kopalnia Podgórze w Kowarach
- Kościół Wang w Karpaczu
- Krucze Skały w Karpaczu
- Leśna Huta w Szklarskiej Porębie
- Letni tor (rynna) saneczkowy w Karpaczu
- Łabski Szczyt - Violik (1471 m n.p.m.)
- Mały Szyszak (1439 m n.p.m)
- Międzynarodowy Zjazd Saniami Rogatymi w Kowarach Podgórzu
- Miejsce anomalii grawitacyjnej w Karpaczu
- Muzeum "Karkonoskie Tajemnice" w Karpaczu
- Muzeum Miejskie Dom Gerharta Hauptmanna w Jagniątkowie (Jelenia Góra)
- Muzeum Mineralogiczne w Szklarskiej Porębie
- Muzeum Sportu i Turystyki w Karpaczu
- Muzeum Zabawek w Karpaczu
- Nartostrada "Puchatek" w Szklarskiej Porębie
- Ogród japoński "Siruwia" w Przesiecie
- Paciorki (1040-1079 m n.p.m.)
- Park Wodny Tropikana w Karpaczu
- Pielgrzymy
- Platforma widokowa na Szrenicy
- Pohulanka (715 m n.p.m.)
- Prywatne Muzeum Techniki i Budowli z Klocków Lego w Karpaczu
- Przełęcz Okraj
- Schronisko "Kamieńczyk"
- Schronisko "Pod Łabskim Szczytem"
- Schronisko Górskie "Dom Śląski"
- Schronisko na Szrenicy
- Schronisko PTTK "Na Przełęczy Okraj"
- Schronisko PTTK "Nad Łomniczką"
- Schronisko PTTK "Odrodzenie" na Przełęczy Karkonoskiej
- Schronisko PTTK "Samotnia"
- Schronisko PTTK "Strzecha Akademicka"
- Schronisko PTTK na Hali Szrenickiej
- Skalny tunel w Piechowicach
- Skała Patelnia na Grabowcu
- Ski Arena Szrenica w Szkarskiej Porębie
- Skocznia narciarska "Orlinek"
- Śląskie Kamienie (1413 m n.p.m.)
- Śmielec (1424 m n.p.m.)
- Śnieżka (1602 m n.p.m.)
- Śnieżne Kotły
- Sowia Dolina
- Stacja narciarska "Pietkiewiczówka" w Szklarskiej Porębie
- Szrenica (1362 m n.p.m.)
- Sztolnie Kowary - Kopalnia Liczyrzepa
- Taras widokowy na Paciorkach
- Wielki Szyszak (1509 m n.p.m.)
- Willa "Biały Jar" w Karpaczu
- Wodospad Kamieńczyka
- Wodospad Podgórnej
- Wyciąg krzesełkowy "Biały Jar" w Karpaczu
- Wyciąg narciarski "Pod Wangiem" w Karpaczu
- Zabytkowe kamienice w Karpaczu
- Zamek Chojnik
- Zapora na Łomnicy
- Złoty Widok w Piechowicach (Michałowicach)