Jaskinia Ostrężnicka

Olbrzymi, masyw skalny z ruinami Zamku na Ostrężniku, podobny w środku do bryły sera szwajcarskiego, kryje w swoim wnętrzu jedną z ciekawszych jaskiń w jurajskiej krainie ostańców wapiennych. Zaskakujący nagłym pojawieniem się wielki otwór w skale to wejście do jaskini Ostrężnickiej. Jaskinie należą do podziemnych form krasowych. Jaskinia Ostrężnicka jest jedną z najbardziej znanych jaskiń tego rejonu. Główny otwór wejściowy, położony jest od strony północno-zachodniej. Dzieli go słup skalny na dwie części, co okoliczni mieszkańcy nazywają płucami. Jaskinia o długości 90 metrów należy do obiektów o rozwinięciu poziomym. Jaskinia ta znana jest od dawna. Najstarszy opis pochodzi z 1948 roku i dotyczy właśnie zachodniej części jaskini. Tworzy ją system korytarzy i niewielkich komór, których wysokość maleje w głąb masywu, tak że połączenia pomiędzy nimi są niskie i ciasne. Najładniejszy widoczny fragment jaskini występuje po stronie zachodniej, gdzie za dużym otworem zbiegają się dwa wygładzone przez wodę wysokie korytarze.

Jaskinie wypełniają osady. Część osadów zaczęła się tworzyć równocześnie z powstaniem jaskiń, część z nich znosiły wody i osadzały w jaskiniach. Osady zwane namuliskiem zawierają cenny materiał mineralny i organiczny np. kości zwierząt czy ślady pobytu człowieka prehistorycznego. Namulisko Jaskini Ostrężnickiej jest piaszczysto ? gliniaste. Miejscami na jego powierzchni, głównie w obszernym środkowym korytarzu, znajdują się kamienie i bloki skalne.

Jaskinia Ostrężnicka pozbawiona jest nacieków, ponieważ zostały zniszczone przez procesy związane z wietrzeniem mrozowym zachodzącym w warunkach klimatu zimnego. Na skale wapiennej można zauważyć pionowe spękania oraz pozostające w związku z nimi. obszary pustek i przestrzeni. Zespół powiązanych ze sobą elementów może świadczyć o fakcie, że skała jak i znajdująca się wewnątrz niej Jaskinia Ostrężnicka są pozostałością po większej jaskini. Jaskinia znajdowała się pod Zamkiem Ostrężnickim i stanowiła naturalny system lochów zamkowych i piwnic. Wejście do głównego korytarza zamykały dawniej drzwi drewniane z kutym w żelazie motywem roślinnym, które wraz z monstrancją zostały przeniesione w procesji przed I wojną do Kościoła w Złotym Potoku. Obecnie służą jako drzwi do starej zachrysti po lewej stronie nawy głównej w kościele złotopotockim. Legenda mówi o znajdujących się niegdyś w lochach jaskini skarbach, oraz o chciwym pastuchu, któremu zamykające się do skarbów drzwi ucięły piętę. Dzisiaj jedynie o żywej legendzie świadczą wykopaliska dokonywane przez domorosłych pseudoodkrywców niszczących pozostałości zamku.

1. Sieradzka-Kasprzak J., Przewodnik po Polsce. Podziemne trasy turystyczne, Wyd. Daunpol