Izba Twórczości Jana Wiewióra w Olsztynie









Ruchoma Szopka artysty ludowego, Jana Wewióra, zwana „Betlejemowem pod strzechą”, jest kolejną (po ruinach XIV-wiecznego zamku) niepowtarzalną atrakcją Olsztyna koło Częstochowy. Niewiele jest w Polsce takich szopek! Stoi tu już ponad 800 figur, z czego prawie 350 jest ruchomych, a prace nad szopką ciągle trwają… Szopka wystawiona jest w XIX-wiecznej chałupie, leżącej na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego.
Ruchomą Szopkę Jana Wewióra można podziwiać przy ulicy Kühna w Olsztynie koło Częstochowy. Mieści się ona w niezwykle urokliwej, zabytkowej, drewniano-murowanej chacie z końca XIX wieku, w pobliżu olsztyńskiego rynku. Działa tu Izba Twórcza Jana Wewióra. Rodzice artysty po II wojnie przeprowadzili się z Częstochowy do Kłodzka, tu urodziło się też ich kolejne dziecko, Jan, który od najmłodszych lat uwielbiał rzeźbić. To właśnie na Dolnym Śląsku, w Wambierzycach, mały Jan zachwycił się tutejszą ruchomą szopką i zaczął marzyć o wykonaniu własnej. Swoje marzenie Jan Wewiór realizuje od ponad 15 lat. Jego „Betlejemowo” liczy już z górą 800 figur wykonanych w drewnie lipowym, z czego prawie połowa jest ruchoma, a wciąż przybywają nowe elementy. Całość to niezwykle dokładna, ręczna robota. Bajecznie kolorowa szopka przedstawia sceny biblijne z życia Najświętszej Marii Panny, ale również codzienne życie mieszkańców regionu i fragmenty historii Polski. Są tu np. chłopi uprawiający ziemię czy pasący bydło, rzemieślnicy, tańcząca młoda para, paulini przy klasztornej furcie, Pan Jezus Frasobliwy, Jan Paweł II… Długo możnaby wymieniać. Tłem szopki są oczywiście ruiny olsztyńskiego zamku. Wszędzie też pełno aniołów - radosnych, kolorowych, z instrumentami, czy smukłych i poważnych, ze skrzydłami ważki (te są symbolem Olsztyna; artysta wykonał też siedmiometrową rzeźbę „Olsztyńskiego Anioła Stróża”, która stoi przy wjeździe do miejscowości). W związku z nieustannym rozbudowywaniem szopki, część rzeźb musiała trafić na podwórko (np. Kościół Mariacki czy domek wiedźmy), a w pobliskiej piwnicy-lochu powstają kolejne prace związane z historią i legendami ziemi olsztyńskiej. Po galerii oprowadza sam artysta, ubarwiając zwiedzanie niesamowitymi opowieściami (nota bene dzierży on tytuł Mistrza Mowy Polskiej za rok 2007). Na miejscu można również kupić prace jego autorstwa. „Olsztyński Anioł” oraz Ruchoma Szopka otrzymały certyfikat Częstochowskiej Organizacji Turystycznej.
Źródło: sad.slaskie.travel
Izba Twórcza Jana Wiewióra to zabytkowa, kolorowo zdobiona drewniana chałupa z końca XIX w. Największą jej atrakcją jest jedna z nielicznych w Polsce i Europie ruchoma szopka betlejemska, przedstawiająca sceny z życia Świętej Rodziny, wzbogacone miejscową tradycją ludową. Została ona w całości wykonana przez artystę Jana Wiewióra. Wyrzeźbione figury są niezwykle szczegółowe i dopracowane, a efekty pracy można docenić w pełni, gdy szopka jest uruchomiona i oświetlona. Nad szopką czuwają liczne drewniane anioły oraz makieta ruin olsztyńskiego zamku. Autor przez 15 lat tworzenia szopki wyrzeźbił z drzewa lipowego ponad 800 figur i ponad 300 spośród nich uczynił ruchomymi.
Artysta rzeźbi szopkę już od 15 lat, ale nadal nie jest ona w pełni ukończona. Cały czas bowiem pojawiają się w niej nowe piękne figury.
Ponadto w galerii można obejrzeć wiele drewnianych aniołów, również autorstwa Jana Wiewióra, z których słynie cały Olsztyn. Jedne są pomalowane na kolorowo, inne świeżo wystrugane, pachnące jeszcze lasem i żywicą.
Część rzeźb Jana Wiewióra, z powodu braku miejsca wewnątrz izby, stoi na podwórku zagrody. Jest tu m.in. kilkumetrowej wysokości Wieża Mariacka oraz domek wiedźmy.
Na miejscu można zakupić ręcznie wykonane, rzeźbione figurki, anioły olsztyńskie oraz szopki bożonarodzeniowe. Niewątpliwie atrakcją samą w sobie jest spotkanie z artystą, który bardzo ciekawie potrafi opowiadać o swoim życiu i twórczości, która jest jego życiową pasją, a także o Olsztynie, jego okolicach i związanych z nim legendach. Wielką przyjemnością jest słuchanie tych niezwykłych opowiadań z ust Mistrza Mowy Polskiej za rok 2007.
Gospodarz wraz z synem chętnie prowadzą również do położonego na podwórku podziemnego lochu, w którym powstaje najnowszy fragment ekspozycji – scena związana z lokalną legendą o Maćku Borkowicu – wojewodzie poznańskim, przeciwniku politycznym króla Kazimierza Wielkiego, który umarł w olsztyńskim zamku śmiercią głodową. Podobno po dziś dzień w ruinach olsztyńskiej warowni można spotkać jego ducha. W podziemnych lochu budowana jest także scena związana ze sławną bitwą o olsztyński zamek, którego załogą dowodził burgrabia olsztyński, zwany olsztyńskim Rzymianinem – Kacper Karliński. Podczas oblężenia zamku w 1587 r. przez Maksymiliana Habsburga pochwycony został jego syn. Gdy Polacy zawzięcie bronili się, Maksymilian kazał postawić na pierwszej linii porwane dziecko. Burgrabia Karliński obiecał królowi polskiemu bronić zamku do upadłego, toteż gdy Austriacy byli już blisko, pierwszy podpalił lont armatni. Zamek został obroniony, a wśród ciał wrogów znaleziono ciało jego dziecka. Po tej tragedii burgrabia zaszył się w pokutnej celi. Szukając ukojenia w modlitwie, zmarł na Jasnej Górze.
Jan Wiewiór nawiązując w swojej twórczości do podań i legend związanych z największym zabytkiem i atrakcją Olsztyna, czyli ruinami warowni, przekazuje kolejnym pokoleniom cenną wiedzę, jednocześnie promuje swoją małą ojczyznę. Zarówno z uwagi na jego dokonania artystyczne, jak i działalność promocyjno-informacyjną, jest to z pewnością osoba, którą obowiązkowo należy odwiedzić, zwiedzając województwo śląskie. Sława Jana Wiewióra, głównie za sprawą stworzonej przez niego ruchomej szopki betlejemskiej, przekroczyła już dawno granice regionu, a nawet Polski. To artysta, z którego dumni mogą być nie tylko Ślązacy, ale wszyscy Polacy.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Inne obiekty znajdujące się w:
Jura Krakowsko-Częstochowska (Wyżyna Krakowsko-Częstochowska)
- AdrenaLinaPark w Podlesicach
- Aleja Klonów w Złotym Potoku
- Aleja Lipowa w Choroniu
- Brama Bolechowicka
- Brama Krakowska (Dolina Prądnika)
- Brama Laseckich w Bobolicach
- Brama Twardowskiego w Złotym Potoku
- Czarny Staw w Puszczy Dulowskiej
- Dawne sanatorium w Jaroszowcu
- Dawny hotel "Pod Kazimierzem" w Ojcowie
- Diabla Góra
- Dłubniański Park Krajobrazowy
- Dolina Będkowska
- Dolina Bolechowicka
- Dolina Brzoskwinki
- Dolina Czernki
- Dolina Dłubni
- Dolina Eliaszówki
- Dolina Grzybowska
- Dolina Kamienic
- Dolina Kluczwody
- Dolina Kobylańska
- Dolina Miękini
- Dolina Mnikowska
- Dolina Prądnika
- Dolina Racławki
- Dolina Sąspowska
- Dolina Szklarki
- Dolina Wiercicy
- Dolina Wodącej
- Drewniana dzwonnica w Skale
- Drewniana dzwonnica w Tenczynku
- Drewniana zabudowa uzdrowiskowa w Ojcowie
- Drewniany kościół pw. Matki Boskiej Niepokalanego Poczęcia w Wolbromiu
- Drewniany kościół pw. Nawiedzenia NMP w Paczółtowicach
- Drewniany kościół pw. śś. Mikołaja i Wawrzyńca w Dłużcu
- Drewniany kościół pw. św. Idziego w Zrębicach
- Drewniany kościół pw. św. Wojciecha i Matki Bożej Bolesnej w Modlnicy
- Drewniany kościół pw. Świętej Trójcy w Iwanowicach Włościańskich
- Drewniany spichlerz w Olsztynie
- Dwór w Tomaszowicach
- Dwór z Drogini w Wygiełzowie
- Dworek w Gieble
- Dworek Zygmunta Krasińskiego w Złotym Potoku
- Ekspozycja Przyrodnicza Ojcowskiego Parku Narodowego
- Główne źródło Warty w Kromołowie (Zawiercie)
- Góra Biakło w Olsztynie (Jurajski Mały Giewont)
- Góra Cegielnia
- Góra Janowskiego (516 m n.p.m.)
- Góra Koronna (438 m n.p.m.)
- Góra Ossona w Częstochowie
- Góra Prędziszów
- Góra Pustelnica (399,4 m n.p.m.)
- Góra Słupsko w Skałach Kroczyckich
- Góra Sokola (317 m n.p.m.)
- Góra Zborów (462 m n.p.m.)
- Góry Towarne
- Góry Towarne Duże (343 m n.p.m.)
- Góry Towarne Małe (343 m n.p.m.)
- Gród Birów w Podzamczu
- Grzęda Mirowsko-Bobolicka
- Izba Twórczości Jana Wiewióra w Olsztynie
- Januszkowa Góra
- Jaskinia Ciemna
- Jaskinia Głęboka w Podlesicach
- Jaskinia Grota Niedźwiedzia
- Jaskinia Łokietka
- Jaskinia na Biśniku
- Jaskinia na Łopiankach
- Jaskinia Nietoperzowa
- Jaskinia Ostrężnicka
- Jaskinia Towarna i Jaskinia Dzwonnica
- Jaskinia Wierzchowska Górna
- Jezioro krasowe w Kusiętach
- Jonaszówka
- Kąpielisko w Kroczycach
- Kaplica "Na Wodzie" św. Józefa Robotnika w Ojcowie
- Kaplica cmentarna św. Barbary i św. Wojciecha w Mstowie
- Kaplica pw. św. Barbary w Żurawiu
- Klasztor karmelitów bosych w Czernej
- Klasztor Norbertanek w Imbramowicach
- Kolejowy Park Rozrywki Ogrodzieniec
- Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Minodze
- Kościół pw. śś. Piotra i Pawła w Imbramowicach.
- Kościół pw. św. Katarzyny w Tenczynku
- Kuesta Jurajska
- Lipa "Babka" w Żarkach
- Lokalna Kolej Drezynowa w Regulicach
- Maczuga Herkulesa
- Modrzewiowy kościół pw. św. Marka w Rodakach
- Muzeum Karmelitańskie w Czernej
- Muzeum Małopolski Zachodniej w Wygiełzowie
- Muzeum Regionalne im. Zygmunta Krasińskiego w Złotym Potoku
- Ojcowski Park Narodowy
- Okiennik Wielki
- Osada Młynarska "Boroniówka" w Ojcowie
- Ostoja Kroczycka
- Ostoja Złotopotocka
- Pałac Potockich w Krzeszowicach
- Pałac Raczyńskich w Złotym Potoku
- Pałac Vauxhall w Krzeszowicach
- Pałac w Pilicy
- Park Doświadczeń Fizycznych w Podzamczu
- Park Dubie
- Park Etnograficzny Krakowiaków Zachodnich w Wygiełzowie
- Park Krajobrazowy Dolinki Krakowskie
- Park Krajobrazowy Orlich Gniazd
- Park Miniatur w Podzamczu
- Park pałacowy Krasińskich w Złotym Potoku
- Park Zamkowy w Ojcowie
- Platforma widokowa na Wzgórzu Kozubiec w Trzebniowie
- Podziemia dawnego ratusza w Olkuszu
- Przełom Warty w Mstowie
- Przeprośna Górka
- Pstrągarnia Raczyńskich w Złotym Potoku
- Punkt widokowy "Czubatka" na Pustyni Błędowskiej
- Punkt widokowy "Dąbrówka" na Pustyni Błędowskiej
- Punkt widokowy przy Kaczorze w Podzamczu
- Pustelnia Ducha Świętego w Czatachowie
- Puszcza Dulowska
- Restauracja Zamek Bobolice
- Rezerwat przyrody "Dolina Eliaszówki"
- Rezerwat przyrody "Dolina Racławki"
- Rezerwat przyrody "Góra Chełm"
- Rezerwat przyrody "Góra Zborów"
- Rezerwat przyrody "Ostra Góra"
- Rezerwat przyrody "Parkowe"
- Rezerwat przyrody "Pazurek"
- Rezerwat przyrody "Ruskie Góry”
- Rezerwat przyrody "Skała Kmity"
- Rezerwat przyrody "Sokole Góry"
- Rezerwat przyrody "Zielona Góra”
- Rezerwat przyrody Bukowa Kępa
- Rezerwat przyrody Dolina Kluczwody
- Rezerwat przyrody Dolina Mnikowska
- Rezerwat przyrody Dolina Potoku Rudno
- Rezerwat przyrody Dolina Szklarki
- Rezerwat przyrody Góra Stołowa im. Ryszarda Malika
- Rezerwat przyrody Góry Gorzkowskie
- Rezerwat przyrody Kajasówka
- Rezerwat przyrody Kaliszak
- Rezerwat przyrody Ostrężnik
- Rezerwat przyrody Smoleń
- Rezerwat przyrody Wąwóz Bolechowicki
- Rezerwat przyrody Zimny Dół
- Rozlewisko Centurii
- Rudniański Park Krajobrazowy
- Ruiny pałacu Moesów w Wierbce
- Ruiny strażnicy w Ryczowie
- Ruiny zamku Ostrężnik
- Ryczowski rejon skałkowy
- Rynek w Janowie
- Rynek w Olkuszu
- Rynek w Pilicy
- Rynek w Złotym Potoku
- Rzeka Kozi Bród
- Sanktuarium Matki Boskiej Płockiej w Płokach
- Sanktuarium Matki Bożej Leśniowskiej Patronki Rodzin w Leśniowie (Żarki)
- Skała "Miłości" w Mstowie
- Skała Kamień w Przybynowie
- Skała Rzędowa w Bzowie
- Skały Kroczyckie
- Skały Rzędkowickie
- Sokolica w Dolinie Będkowskiej
- Spływ kajakowy Wiercicą
- Stary Pałac Potockich w Krzeszowicach
- Staw "Amerykan” w Złotym Potoku
- Staw "Irydion” w Złotym Potoku
- Staw "Sen Nocy Letniej"
- Staw "Zygmunt” w Złotym Potoku
- Staw Czerwony w Kluczach
- Staw Wroński w Tenczynku
- Staw Zielony w Kluczach
- Stawy "Belnik"
- Stawy wędkarskie w Kluczach
- Stodólska Góra (435 m n.p.m.)
- Sucha woda w Zaborzu
- Święto Pstrąga w Złotym Potoku
- Turniej rycerski o szablę Kacpra Karlińskiego
- Układ urbanistyczny rynku w Krzeszowicach
- Uliczny zdrój wody pitnej w Prądniku Korzkiewskim
- Ulina Park
- Wąwóz Kochanowski w Lesie Zabierzowskim
- Wąwóz Kulenda
- Wąwóz lessowy w Alwerni
- Wąwóz Ostryszni
- Wąwóz Podskalański
- Wąwóz Półrzeczki
- Wąwóz Ruska w Ryczowie
- Wąwozy karniowickie
- Wielki Grochowiec (486 m n.p.m.)
- Wieża obserwacyjna p-poż. w Choroniu
- Wodospad Szum w Dolinie Będkowskiej
- Wtórne źródło św. Jana w Ojcowie
- Wysoka (Rzędkowice)
- Wzgórze Kromołowiec
- Wzgórze św. Piotra
- Zabytkowy układ urbanistyczny w Ogrodzieńcu
- Zachowany układ urbanistyczny Mstowa
- Zalew "Kamieniołom" w Zabierzowie
- Zalew Chechło w Trzebini
- Zalew Dzibice (Kostkowice)
- Zalew Nerka w Wolbromiu
- Zalew Siamoszyce
- Zalew Tasarki w Mstowie
- Zalew w Pilicy
- Zalew w Przyłubsku
- Zalew Wolbromski
- Zamek Bobolice
- Zamek Bydlin
- Zamek Korzkiew
- Zamek Lipowiec
- Zamek Mirów
- Zamek Morsko (Zamek Bąkowiec)
- Zamek Ogrodzieniec
- Zamek Ojców
- Zamek Olsztyn k. Częstochowy
- Zamek Pieskowa Skała
- Zamek Rabsztyn
- Zamek Smoleń
- Zamek Tenczyn
- Zespół klasztorny oo. Bernardynów w Alwerni
- Zespół Pałacowo-Parkowy w Młoszowej
- Złota Góra
- Źródła Czarnej Przemszy w Zawierciu Bzowie
- Źródła Elżbiety w Złotym Potoku
- Źródła w Jaworzniku
- Źródła Zygmunta w Złotym Potoku
- Źródło Aleksandry w Imbramowicach
- Źródło Alicji w Dolinie Będkowskiej
- Źrodło Anny w Domaniewicach
- Źródło Antoniego w Dolinie Kobylańskiej
- Źródło Bażana w Dolinie Racławki
- Źródło Będkówki
- Źródło Czatkowice
- Źródło Dłubni w Jangrocie
- Źródło Elżbiety w Zamłyniu
- Źródło Filipowskiego w Dolinie Sąspowskiej
- Źródło Geografów w Przybysławicach
- Źródło Główne w Krzeszowicach
- Źródło Harcerza w Dolinie Sąspowskiej
- Źródło Hydrografów w Imbramowicach
- Źródło Jerzy w Brzoskwini
- Źródło Jordan w Ściborzycach
- Źródło Jurajskie w Regulicach
- Źródło Maryli
- Źródło Miłości w Ojcowie
- Źródło Miłości w Rodakach
- Źródło Mirosława w Maszkowie
- Źródło nad Orczykiem
- Źródło Pióro w Jerzmanowicach
- Źródło proroka Eliasza (Źródło Miłości) w Czernej
- Źródło proroka Eliasza w Czernej
- Źródło proroka Elizeusza w Czernej
- Źródło Ruskie w Dolinie Sąspowskiej
- Źródło Spełnionych Marzeń
- Źródło spod brzozy
- Źródło spod Graba w Dolinie Sąspowskiej
- Źródło Strusi w Imbramowicach
- Źródło św. Jana w Ojcowie
- Źródło św. Józefa w Czernej
- Źródło Świętej Kingi w Sułkowicach
- Źródło Sztoły
- Źródło w Chechle
- Źródło w Czubrowicach
- Źródło w Dolinie Grzybowskiej
- Źródło w Dolinie Mnikowskiej
- Źródło w Iwanowicach
- Źródło w Prądniku Korzkiewskim
- Źródło w Sąspowie
- Źródło w Żarkach Leśniowie
- Źródło w Zimnym Dole
- Źródło Warty w Kromołowie (Zawiercie)
- Źródło Zdarzeń w Ostrężniku