Okiennik Wielki
Okiennik Skarżycki zwany jest też Okiennikiem Wielkim. Jest dobrze widoczny z szosy. Ten bardzo ciekawy masyw ma ogromne okno skalne o średnicy 5 m. Długość tunelu okna wynosi 7 m. Skała w najwyższym miejscu osiąga 50 m. Okiennik Skarżycki jest przykładem ukazującym etapy procesów krasowych zachodzących na Jurze. W wyniku opadania wód gruntowych teren wokół uległ obniżeniu, a wietrzenie spowodowało, że tylko najtrwalsze części skały nie uległy rozpadowi, co nadało jej ostateczny kształt ostańca. Na podstawie odkrytych śladów można przypuszczać, że dawniej okno było z jednej strony zamknięte drewnianą ścianą z grubych bali.
W skale znajduje się jaskinia, w której odkryto ślady człowieka sprzed 60 tys. lat. Później namulisko badali archeolodzy. Efektem było odkrycie wielu cennych fragmentów średniowiecznych naczyń oraz szczątków kości zwierzęcych. 20 m nad ziemią, znajduje się niedostępna grota. Według podań, mieścił się w niej skarbiec zbójów, którzy gromadzili tu swoje łupy. Dostępu do skarbca podobno strzegły dodatkowo podwójne żelazne drzwi. Znajdują się one obecnie w kościołach w Skarżycach i w Kromołowie. Istnieje również wiele przesłanek, by twierdzić, że w XII–XIII w. w Okienniku wznosił się średniowieczny gród, a wgłębienia w ścianach to pozostałości po belkach mocujących jego konstrukcję.
W XIX w. podobno ktoś znalazł w jaskini złotą sztabkę i opętany gorączką złota całkowicie ją przekopał.
Źródło: peuk.fiiz.pl
